| Wat zijn vier belangrijke kenmerken van sociale veranderingen? | 1. Sociale veranderingen vinden onophoudelijk plaats en verschillen in snelheid waarmee ze doordringen;
2. sociale veranderingen zijn soms bewust, maar meestal niet gepland;
3. ze zijn vaak controversieel en hebben argumenten voor en tegen;
4. sommige veranderingen doen meer ter zake dan andere. |
| Wat zijn belangrijke oorzaken van sociale veranderingen en cultuurveranderingen? | 1. uitvindingen waaruit nieuwe objecten, ideeën en sociale patronen voortkomen;
2. ontdekkingen, die mensen doen als zij al bestaande verschijnselen ontdekken;
3. spreiding, de veranderingen die het gevolg zijn van de verspreiding van producten, mensen en informatie van de ene samenleving naar de andere. |
| Welke vier type sociale bewegingen worden onderscheiden? | 1. helende sociale bewegingen: beogen overzienbare veranderingen bij niet meer dan een deel van de bevolking;
2. bevrijdende sociale bewegingen: richten zich op specifieke individuen, maar beogen radicale veranderingen om levens te herstellen of te redden;
3. hervormende sociale bewegingen: hebben beperkte veranderingen op het oog, maar richten zich wel op iedereen;
4. revolutionaire sociale bewegingen: streven naar een radicale verandering van de hele samenleving. |
| Wat zijn verschillende verklaringen voor het ontstaan van sociale bewegingen? | 1. deprivatietheorie: stelt dat sociale bewegingen ontstaan onder mensen die zich in een bepaald opzicht achtergesteld voelen;
2. middelen-mobilisatietheorie: stelt dat een sociale beweging alleen succesvol kan zijn indien deze beschikt over voldoende middelen (geld, arbeid, media);
3. cultuurtheorie: stelt dat sociale bewegingen naast beschikbaarheid van middelen ook beschikbaarheid van culturele symbolen vereist;
4. theorie van nieuwe sociale bewegingen: stelt dat de recente sociale bewegingen een eigen karakter hebben, houden zich bezig met kwaliteit van get leven en zijn nationaal of internationaal gericht;
5. politieke-economietheorie: een marxistische benadering die ervan uitgaat dat sociale bewegingen in kapitalistische samenlevingen ontstaan. |
| In welke vier fasen verloopt de ontwikkeling van een sociale beweging? | opkomst, groei, bureaucratisering en neergang |
| Wat is een ramp en welke soorten rampen zijn er? | = een meestal onverwachte gebeurtenis die extreem veel schade, bij mensen en in materieel opzicht, veroorzaakt. rampen worden beïnvloed door sociale processen en zijn het grootst als ze door mensen worden veroorzaakt.
1. natuurrampen
2. technologische rampen
3. intentionele rampen |
| Wat is de ecologie? | De studie van de interacties tussen levende organismen en hun natuurlijke omgeving (ecosysteem). Wat de mens onderscheidt van andere soorten is dat we acties kunnen ondernemen om de wereld aan te passen. |
| Wat is een circulaire economie? | een economie die tracht het gebruik van primaire grondstoffen te verminderen, hergebruiken en recycling te bevorderen en de afvalproductie te bepreken. |
| Wat houdt de risicosamenleving in? | de risico's die de samenleving zelf veroorzaakt zijn onoverzichtelijk, houden zich niet aan de grenzen en zijn moeilijk oplosbaar. deze samenleving komt voort uit de ideeën dat de moderne tijd ruimte heeft gemaakt voor een reflexieve moderniteit. dit houdt in dat mensen zichzelf meer zijn gaan zien ten opzicht van de context waarin ze leven. |
| Welke twee sociologische verklaringen zijn er die de moderne samenleving kunnen helpen verklaren? | - structureel functionalisme > verklaart de moderniteit in termen van de opkomst van een massamaatschappij (= samenleving waarin voorspoed en bureaucratie voor lossere traditionele sociale banden hebben gezorgd)
- conflictsociologie > moderniteit neemt de vorm aan van een klassenmaatschappij, een kapitalistische samenleving met een uitgesproken sociale stratificatie. |
| Wat stelt de theorie van de klassenmaatschappij en wat is een punt van kritiek op deze benadering? | dat elites niet verdwenen zijn, maar dat de kapitalistische miljonairs de positie van de adelstand hebben overgenomen. de staat zou slechts een aantal kleine veranderingen kunnen verwezenlijken, omdat de werkelijke macht in de handen is van de kapitalisten die de de economie controleren. ook stelt deze theorie dat aanhoudende ongelijkheid de maatschappelijke belofte van individuele vrijheid ondermijnt.
kritiek: de welkvaart is toegenomen en de discriminatie wordt overals als een sociaal probleem gezien. |
| Waarom is de samenleving volgens Marcuse irrationeel? | omdat deze niet in staat in som aan de behoeften van zo veel mensen tegemoet te komen. de technologische vooruitgang heeft tot gevolg dat mensen minder controle hebben over hun eigen leven en de doelen die ze nastreven. volgens hem zal de technologie wereldproblemen niet oplossen, maar juist veroorzaken. |
| Wat zijn de vijf gemeenschappelijke thema's van postmodern denken? | 1. de moderniteit heeft in een aantal belangrijke opzichten gefaald;
2. het einde van het geloof in vooruitgang;
3. de wetenschap heeft niet alle antwoorden in huis;
4. culturele discussie verhevigen; het is een postmaterialistische periode;
5. sociale instituties veranderen. |
| Wat stelt de moderniseringstheorie? | dat vroeger de hele wereld arm was en dat technologische veranderingen, met name de industriële revolutie in veel landen voor een grotere productiviteit en een hogere levensstandaard hebben gezorgd. |
| Wat stelt de afhankelijkheidstheorie of dependency theory? | dat de arme landen, ook al zouden ze het willen, nauwelijks kunnen moderniseren. de wereldheerschappij van de rijke kapitalistische landen staat in de weg. de rijke landen hebben zich ten koste van arme landen gemoderniseerd door grondstoffen af te nemen en arbeidskrachten uit te buiten. |
